Phnom Penh

Naar Phnom Penh... met de bus, wat had je gedacht?!
En weer een belevenis op zichzelf. De wegen waren in orde, maar de chauffeurs hier... plankgas, niet remmen maat TUUTEN, niet pinken maar TUUTEN, niet uitwijken maar... Inderdaad!
Algemeen geldende regel: de grootste heeft voorrang!
De ganse rit, 5 uur aan een stuk, best vermoeiend.
Het geluid is zo'n beetje te vergelijken met dat van de kraai (groentenkar), alleen staat die kar dan niet te wachten bij Jos Elst, maar naast uw oor!
En zoals het hoort, een stop bij een plaatselijk wegrestaurantje... waar de chauffeur nog een dikke commissie voor krijgt.
Een stukje fruit zal ons deugd doen...
Ananas??
Gefrituurde tarantula-spinnen ja!!
Vrouwen liepen er rond met plateaus op hun hoofd waar zo'n 100-tal spinnen lagen opgestapeld. Ze verkopen het als snack, geef ons toch maar die ananas (alhoewel die ook niet echt meer smaakte). En eten doe je het als krab... pootje per pootje afbreken.
Resultaat: heel het gangpad van de bus vol met van die harige poten...

De hoofdstad, Phnom Penh, is een combinatie van oud en nieuw: onverharde steegjes komen uit op grote franse boulevards, poepchique hotels staan naast oude vervallen koloniale gebouwen, straatverkopers met frigoboxen staan te leuren voor gloednieuwe hotels.
We checkten in bij TAT guesthouse, en de volgende dag ook weer 'out'. De friendly staff was ons iets te opdringerig en de cheaps rooms iets te 'goedkoop' (kakkerlakken in de badkamer, muffe geur, veel lawaai). In Sunday Guesthouse kregen we voor 1$ meer een luxe hotelkamer met tv, mini-fridge...

Een wandeling door de stad bracht ons bij het Tuol Sleng Museum.
Oorspronkelijk was dit een school, maar werd in 1975 door Pol Pot's troepen omgebouwd tot een gevangenis (vooral gekend als S-21). Het werd al snel het grootste kamp in het land en is berucht voor al de martelingen en executies die er plaatsvonden.
Tussen 1975 en 1978 zijn er meer dan 17.000 mensen van S-21 naar de killing fields overgebracht...
Toen het Vietnamese leger Pnomh Penh in 1979 bevrijdde, waren er nog slechts zeven gevangenen levend in S-21. Zij hadden het slechts overleefd omdat ze als fotograaf of schilder nodig waren. Had Marie weer even 'geluk' gehad in die tijd...
(voor geinteresseerden... film: the killing fields is echt een aanrader)

Nu dient het gebouw dus als museum, met als doel de gruwelen van de Khmer Rouge bekend te houden. Net zoals de Nazi's, waren de Khmer Rouge erg strikt in het houden van dossieren. Elke gevangene die in S-21 werd binnengebracht, werd gefotografeerd, vaak voor en na de folteringen. Deze zwart-wit foto's staan in verschillende lokalen tentoongesteld. Op de vroegere speelplaats staan nog marteltuigen, met bordjes die aanduiden hoe ze gebruikt werden.
Over het algemeen was het een enorm deprimerende ervaring.
Maar ja, als je S-21 bezoekt, moet je eigenlijk ook de echte Killing Fields bezoeken. Hier hebben ze in 1980 het stoffelijk overschot van zo'n 9000 mensen bovengehaald. Veel slachtoffers zijn doodgeknuppeld om kostbare kogels te besparen. Het bewijs ervan kan je zien achter de glazen panelen ven de Memorial Stupa, waar meer dan 8000 schedels liggen. Sommige met kogelsgaten, maar de meeste met complexe breuken.
Er zijn in totaal 129 massagraven teruggevonden en 43 ervan hebben ze gelaten zoals ze waren, waar nu de kinderen verstoppertje achter spelen...
Wij hadden in ieder geval onze portie oorlogshorror wel gehad. Voor wie totaal geen gevoel heeft, was er nog een uitstapje mogelijk naar een lokale shootingrange, waar je ook eens kon voelen wat het geeft om met een AK-47 te schieten... We hebben toch maar vriendelijk bedankt.